Depopulacja większości miast w Polsce jest faktem, szereg z nich podlega kurczeniu się w sferze społecznej, ekonomicznej i przestrzennej. Szereg badań i projektów naukowych, zarówno krajowych, jak i zagranicznych, dostarczył cennych danych na temat aktualnych problemów miast. Największym wyzwaniem jest obecnie przełożenie wyników tych badań na konkretne rozwiązania, polityki miejskie i interwencje. Trylogia o kurczeniu się polskich miast Instytutu Rozwoju Miast i Regionów dostarcza wiedzy o trajektoriach, przyczynach i następstwach tego procesu. Jest wynikiem długoletnich badań Instytutu na temat rewitalizacji i samego fenomenu kurczenia się miast – w tym ostatniego projektu badawczego NewUrbPact. Podsumowaniem trylogii jest otwarta koncepcja modelowego zmniejszania miasta, dopasowania struktury przestrzenno-funkcjonalnej do aktualnej sytuacji demograficznej – Plan ogólny miasta kurczącego się -„Festung miasto”. Jakie tytuły wchodzą w skład trylogii? W skład trylogii „Kurczenie się miast w Polsce” wchodzi monografia Bartłomieja Sroki „Dychotomia procesu urbanizacji, czyli rozlewanie miast kurczących się w kontekście systemu planowania przestrzennego”. Autor zadaje pytanie: czy urbanizacja w nowym tysiącleciu odróżnia się od linearnego procesu wzrostu towarzyszącego nam od doby rewolucji przemysłowej? Depopulacja, „erozja miejskości” i rozlewanie się miast są głównymi wątkami przez niego podjętymi. Poszukuje on genezy erozji systemu planowania w Polsce, jego dualizmu, który umożliwił rozlewanie się zabudowy oraz jednoczesne, wielowymiarowe kurczenie się miast. Próbuje określić, jaka jest obecna funkcja planowania przestrzennego miast w warunkach ich powszechnego kurczenia się. Refleksja nad tym, czy istnieje „miasto po mieście” jest tematem książki Mikołaja Gomółki „Postmiasto: strategie dla wyludniających się miast na przykładzie Bytomia”. Jest to drobiazgowa diagnoza procesów kształtujących przestrzeń depopulującego się Bytomia. Prowadzi ona do „strategii” zarządzania zjawiskiem kurczenia się w ujęciu przestrzennym. Autor wykorzystuje potencjał kształtowania nowego krajobrazu, sukcesji natury na gruzach wyburzonych miast. „Kurczenie się (shrinkage) starych miast przemysłowych i przeciwdziałanie jego negatywnym skutkom”, autorstwa Emilii Jaroszewskiej to wnikliwa analiza upadku miast przemysłowych na przykładzie Wałbrzycha. Autorka mierzy się z problemem determinizmu ścieżki rozwojowej. Rzutuje on często na aktualne problemy szeregu miast, a zwłaszcza tych, w których bazę ekonomiczną stanowił przemysł tradycyjny. Jest to perspektywa procesu kurczenia się miasta wywołanego „szokiem” transformacji systemowej, jej wymiaru ekonomicznego kwestionującego ich dotychczasowy rozwój. Zachęcamy do lektury! Poniżej można zapoznać się ze streszczeniem poszczególnych publikacji. Poster dostępny jest w naszej czytelni (dostęp online). „Kurczenie się (shrinkage) starych miast przemysłowych i przeciwdziałanie jego negatywnym skutkom” Obserwowane współcześnie negatywne konsekwencje procesu kurczenia się miast sprawiają, że stanowi on jedno z najbardziej istotnych wyzwań dla przyszłego rozwoju wielu miast. W szczególności starych miast przemysłowych. Potrzebne jest zatem formułowanie nowych scenariuszy i programów rozwojowych uwzględniających proces kurczenia się miast. Część z nich wciąż tętni życiem i jest atrakcyjnych dla ich mieszkańców. Przemysł, który przez dziesięciolecia był siłą napędową gospodarki i wzrostu ludnościowego wielu miast, stał się w późniejszym czasie źródłem ich problemów. Kryzys działalności tworzących bazę ekonomiczną starych miast przemysłowych spowodował długotrwałe i niekorzystne zmiany w wielu aspektach. Ich konsekwencją jest obserwowany współcześnie proces kurczenia się starych miast przemysłowych, zarówno w wymiarze demograficznym, gospodarczym, społecznym, jak i przestrzennym. W oparciu o szereg teorii ekonomicznych, takich jak teoria zależności od ścieżki, bazy ekonomicznej czy koncepcji kumulatywnej przyczynowości G. Myrdala, autorka tłumaczy kryzys miast poprzemysłowych. Dokonując wnikliwej analizy studium przypadku, jakim jest Wałbrzych. „Postmiasto: strategie dla wyludniających się miast na przykładzie Bytomia” Postmiasto to zapis rozważań nad problematyką kurczących się miast, zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Autor analizuje historię występowania procesu poczynając od starożytności. Następnie wprowadzona zostaje klasyfikacja przyczyn wyludniania. W drugiej części książki zostaje zaproponowany proces naprawczy dla jednego z najszybciej wyludniającego się miasta w Polsce – Bytomia. M. Gomółka zaproponował rozwiązania dalekie od naiwnej wiary w to, że proces odpływu mieszkańców da się z dnia na dzień odwrócić. Autor proponuje wrażliwe, ale i odważne działania, które mają na celu przygotowanie miasta na dalsze zmiany demograficzne i ekonomiczne. Zaprezentowane rozwiązania operują w różnych skalach (krajobrazowej, urbanistycznej, architektonicznej) i mają na celu odpowiedzieć na pytanie, czym będzie Postmiasto – „miasto po mieście”. „Dychotomia procesu urbanizacji, czyli rozlewanie miast kurczących się w kontekście systemu planowania przestrzennego” Tisdale twierdzi, że „jest wiele cywilizacji, ale tylko jedna urbanizacja”. Urbanizacja nie jest jednak procesem jednorodnym, ponieważ wzrost i upadek są jej naturalnymi determinantami. Czy urbanizacja w nowym tysiącleciu odróżnia się od linearnego procesu wzrostu towarzyszącego nam od doby rewolucji przemysłowej? T. Rieniets uważa, że XXI w. to „era przemiany demograficznej”, kurczenia się miast, która osadzona jest w szerszym procesie rozwoju. Depopulacja, „erozja miejskości” i rozlewanie się miast są głównymi wątkami podjętymi przez autora. Stawia on pytanie o kierunki rozwoju systemu planowania przestrzennego w warunkach wielowymiarowego kurczenia się miast. Odnosi się przy tym do dokumentów doktrynalnych, takich jak Karta Ateńska, Karta z Machu Picchu czy Karta Nowej Urbanistyki. Odpowiedzi w formie rekomendacji poprzedza studium zjawiska kurczenia się miast w Polsce, poznanie uwarunkowań, skali i przebiegu tego fenomenu. Próba badawcza obejmowała 853 ośrodki posiadające prawa miejskie w okresie 1995–2018. Autorka opracowała typologię miast kurczących się na podstawie analizy wielowskaźnikowej, która obrazuje przemiany społeczno-gospodarcze i przestrzenne. Została ona uzupełniona o bilanse zmiany powierzchni terenów mieszkaniowych w latach 1990–2018. Pozwoliło to na analizę trajektorii aspektu przestrzennego kurczenia się miast w skali tych ośrodków oraz ich regionu funkcjonalnego. Wiele oblicz kurczenia się miast Na podstawie przeprowadzonych badań można wskazać 159 miast kurczących się w Polsce. Spośród nich 21 doświadczyło kurczenia się w wymiarze przestrzennym wraz ze swoim obszarem funkcjonalnym. Kurczenie pozorne, czyli osadzone w warunkach rozlewania się ośrodka centralnego (shrinkage sprawl, por. urban sprawl) na jego obszar funkcjonalny, zaznacza się w 13 miastach kurczących się. Pokazuje to niejednorodność upadku miasta. Kurczenie się miasta może być bowiem osadzone w szerszym kontekście wzrostu regionu lub obejmować cały obszar funkcjonalny. Rozkład przestrzenny miast kurczących się w Polsce tworzy zarys granic historycznych okręgów przemysłowych. Kurczenie się miast dotknęło w szczególności tych ośrodków, które w wyniku transformacji systemowej stały się jednocześnie miastami „poprzemysłowymi” i „postsocjalistycznymi”. Proces rozlewania miast kurczących się (shrinkage sprawl) z jednej strony wynikał z „paradygmatu wzrostu”, z drugiej natomiast był wynikiem transformacji systemu planowania przestrzennego. System doby gospodarki centralnie planowanej został poddany deregulacji i liberalizacji, jego nadrzędną wartością jest obecnie własność prywatna. W szerszym ujęciu przez kurczenie się miast można rozumieć proces dekoncentracji, rozwoju przestrzennego oraz wpływu na system planowania przestrzennego czy samego procesu urbanizacji. Ujęcie to wskazuje na przemiany sieci osadniczej w warunkach powszechnego ubytku liczby ludności, która obejmuje rozlewanie się zabudowy poza miasto i utratę części funkcji przez ośrodki centralne. Aktualnym staje się pytanie, jaka jest obecnie funkcja planowania przestrzennego miast w warunkach ich powszechnego kurczenia się? Czy miasto kurczące się może być „restrukturyzowane” oddolnie? — ISBN 978-83-65105-31-8 ISBN 978-83-65105-35-6 ISBN 978-83-65105-79-0 Cena książki: 49,01 zł brutto — Obserwuj nas na Facebooku, Twitterze i oglądaj na YouTube Zapraszamy do zapoznania się z naszymi innymi publikacjami, w tym raportem „Środowisko i adaptacja do zmian klimatu”.

Czy jesteśmy szczęśliwi w Polskich miastach? Jakub SteinbornJak szczęśliwy czujesz się w mieście, w którym mieszkasz? Na takie pytanie odpowiedziało 35 897 mieszkańców Polski w badaniu przeprowadzonym przez Otodom. Wyniki pokazują, co jest dla nas ważne w miejscowości, w której mieszkamy, co sprawia, że jesteśmy szczęśliwi lub też co nas unieszczęśliwia w danym mieście. Wyróżniono też 10 miejscowości o najwyższym i o najniższym poziomie szczęścia wśród mieszkańców. Czy Twoje miasto jest na liście? Sprawdź. Spis treściMiasta o najwyższym poziomie szczęścia wśród mieszkańcówCo jest dla nas ważne w miastach?Miasta o najniższym poziomie szczęściaJak sprawić, aby ludziom dobrze się żyło w miastach? Raport „Szczęśliwy dom. Miasto dobre do życia” Otodom i ThinkCo bierze pod lupę to, jakie aspekty wpływają na nasz poziom szczęścia, w kontekście tego, gdzie mieszkamy. Respondenci badania nie tylko oceniali swoje zadowolenie, ale także wskazywali, jakie czynniki wpływają na subiektywne poczucie szczęścia. Miasta o najwyższym poziomie szczęścia wśród mieszkańcówPonad 57 proc. ankietowanych, deklaruje, że są szczęśliwi tam, gdzie żyją. Najbardziej zadowoleni z tego, gdzie mieszkają, są mieszkańcy z nadmorskich miast: dokładnie z Gdyni i Gdańska, ale podium zamyka Zielona Góra, stolica województwa Gdańsk, Zielona Góra, Tychy, Bielsko-Biała, Szczecin, Rzeszów, Katowice, Poznań, Kraków. – Przeprowadzone przez nas badanie pokazuje, że połączenie praktycznych rozwiązań z uwzględnieniem miejsca na relaks jest kluczem do szczęścia w mieście. Muszą one jednak iść w parze z bliskością natury, szerokim wyborem atrakcji kulturalnych i dostępem do rozrywki, a wszystko to w atmosferze poczucia bezpieczeństwa – podkreśla Karolina Klimaszewska, analityczka Otodom Co jest dla nas ważne w miastach?To, co sprawia, że jesteśmy szczęśliwsi w miastach, których żyjemy to przede wszystkim dogodny dostęp do sklepów (29 proc. głosów), komunikacja miejska (23,9 proc.) oraz środowisko naturalne, w tym bliskość terenów zielonych i czystość powietrza (23,2 proc.). Istotne są także bezpieczeństwo (21,7 proc.) oraz dostęp do rozrywki i kultury (21,1 proc.).Po drugiej stronie szali zdecydowanie wybijają się koszty życia. Ten aspekt życia w mieście nieszczęśliwa wszystkie grupy wiekowe i jest na pierwszym miejscu doskwierających czynników. 36 proc. ankietowanych wskazało, że to finanse są dla nich największą przeszkodą do też na zły stan środowiska dostęp do terenów zielonych, poziom hałasu ulicznego czy czystość powietrza ( proc.), ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej (22,2 proc.) oraz nieefektywną komunikację miejską i problemy z dojazdami (22 proc.). Dodaj firmę Ministerstwo Infrastruktury Warszawa, Tytusa Chałubińskiego 4/6 Autopromocja Miasta o najniższym poziomie szczęściaWedług badania Otodom to:Częstochowa, Kalisz, Ruda Śląska, Nowy Sącz, Kielce, Koszalin, Sosnowiec, Chełm, Gorzów Wielkopolski, Tarnów. Co ciekawe, czynniki, które nas uszczęśliwiają, są inne w miastach o różnej wielkości. I tak w największych miejscowościach (powyżej 500 tys. mieszkańców) najbardziej cenimy dostęp do rozrywki i atrakcji kulturalnych. Natomiast w miasteczkach (do 50 tys. mieszkańców) najważniejsze elementy budujące poczucie szczęścia to dostęp do natury, bezpieczeństwo i koszty życia. Znaczenie dobrej komunikacji miejskiej i dojazdów rośnie wraz z wielkością sprawić, aby ludziom dobrze się żyło w miastach?Autorzy raportu „Szczęśliwy Dom. Miasto dobre do życia” przypominają, że punkt 11 w celach zrównoważonego rozwoju ONZ brzmi: Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu. Tymczasem kluczowe wyzwania polskich miast to zanieczyszczenie środowiska, starzenie się społeczeństwa, kryzys mieszkaniowy czy wykluczenie polepszenie tej sytuacji duży wpływ mają władze miejskie, ich otwartość na dialog ze społecznością i wprowadzanie optymalnych rozwiązań w zakresie komunikacji, architektury miejskiej, zieleni, termomodernizacji czy gospodarki mieszkaniowej. Chcemy tańszego prądu i czystego powietrza. Polacy są za rozwojem farm wiatrowychPolacy uczą się strzelać. Poczta Polska organizuje szkolenia dla pracownikówCeny i zarobki w czasach PRL. Jak kształtowały się wynagrodzenia?Polacy coraz mniej eko? Jako najważniejsze działania wskazano segregację śmieciPolecane ofertyMateriały promocyjne partnera

W skrócie Zyskaj dostęp do setek lekcji przygotowanych przez ekspertów! Wszystkie lekcje, fiszki, quizy, filmy i animacje są dostępne po zakupieniu subskrypcji. W tej lekcji: gęstość zaludnienia w Polscerozmieszczenie ludności w Polsce – czynnikinierównomierne rozmieszczenie ludności – skutki 7-dniowy dostęp Wypróbuj bezpłatnie portal Dostęp do 9 przedmiotów 7 dni zupełnie za darmo! Tylko dla nowych użytkowników Bez podawania danych karty lub Kup dostęp do Miesięczny dostęp do wszystkich przedmiotów Dostęp do 9 przedmiotów Płatność co miesiąc Zrezygnuj kiedy chcesz! 19,90Płatne co miesiąc Zrezygnuj w dowolnym momencie Kontynuuj RABAT 15% Roczny dostęp do wszystkich przedmiotów Dostęp do 9 przedmiotów Korzystny rabat Jednorazowa płatność Korzystasz bez ograniczeń przez cały rok! 84,15 7,01 zł / miesiąc Jednorazowa płatność Kontynuuj lub kup dostęp przedmiotowy Dostęp do 1 przedmiotu na rok Nie lubisz kupować kota w worku? Sprawdź, jak wyglądają lekcje na Dla Ucznia Sprawdź się Filmy do tego tematu Materiały dodatkowe bagno teren, na których grunt jest silnie i stale przesiąknięty wodąsurowce mineralne skały i minerały, które pozyskuje się z Ziemi, a następnie przetwarza na wyroby zaspokajające potrzeby człowieka lub wykorzystuje do produkcji innych towarów. Dzieli się je na: surowce energetyczne, np. ropa naftowa, surowce chemiczne, np. sól kamienna, surowce metaliczne, np. rudy miedzi, surowce skalne, np. piasek. migracje przemieszczanie się ludzi związane ze stałą bądź z czasową zmianą miejsca pobytu lub zamieszkania. Migracje obejmują trzy zjawiska: imigrację – przyjazdy ludności na określony obszar, emigrację – wyjazdy ludności z określonego obszaru, reemigrację – powroty emigrantów do poprzedniego miejsca zamieszkania. osadnictwo proces długotrwałego osiedlania się ludności na określonym miara, która pokazuje średnie rozmieszczenie ludności na jakimś obszarze. Gęstość zaludnienia określa się, obliczając wskaźnik gęstości zaludnienia: Wg = L : P gdzie:Wg – wskaźnik gestości zaludnienia,L – liczba ludności,P – powierzchnia zaludnienia podaje się w os./km2. aglomeracja obszar, na którym występuje duże zagęszczenie miast, osiedli i zakładów produkcyjnych. Aglomeracja może być: monocentryczna, np. warszawska, policentryczna (konurbacja), megalopolis, np. północno-wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych. przemysł tradycyjny rodzaj przemysłu, którego historia sięga XVIII w. Do przemysłu tradycyjnego zalicza się działy, które wytwarzają produkty niewymagające stosowania najnowszych osiągnięć naukowo-technicznych. Przykłady: górnictwo, hutnictwo, przetwórstwo ropy naftowej, produkcja maszyn i udządzeń, produkcja artykułów spożywczych, produkcja włókien i odzieży. antropopresja negatywne oddziaływanie człowieka na środowisko „Wisła” operacja polityczno-wojskowa w południowo-wschodniej części Polski, przeprowadzona w 1947 r. w celu likwidacji działalności ukraińskich organizacji (Ukraińskiej Powstańczej Armii, UPA, oraz Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, OUN). W wyniku tej akcji wysiedlono ponad 140 tys. Ukraińców, Łemków, Bojków i rodzin mieszanych. Tę ludność następnie osiedlono w rozproszeniu w okolicach Białegostoku i Poznania oraz na Ziemiach Odzyskanych, w okolicach Olsztyna, Gdańska, Koszalina, Szczecina, Zielonej Góry i Wrocławia. Przesiedleni mieli prawny zakaz powrotu w rodzinne strony.

Elektrownia jest miejscem, w którym dzięki całej specjalnej infrastrukturze następuje zamiana pewnego rodzaju energii na energię elektryczną. Na przykład w elektrowniach wiatrowych w energię elektryczną przetwarzana jest energia wiatru. W Polsce działają elektronie cieplne, wodne i wiatrowe. Elektrownie cieplne są opalane węglem kamiennym lub węglem brunatnym, a także biomasą. Elektrownie opalane węglem kamiennym to elektrownia Kozienice w Świerżu Górnym (woj. mazowieckie), Rybnik w Rybniku (woj. śląskie), Dolna Odra w Nowym Czarnowie (woj. zachodniopomorskie), Jaworzno, Łaziska, Łagisza, Halemba na Górnym Śląsku, Ostrołęka na Mazowszu, Siersza w Trzebini, Skawina, (woj. małopolskie), Stalowa Wola położona w województwie podkarpackim. Elektrownie opalane zarówno węglem kamiennym, jak i biomasą, to elektrownia Opole w Brzeziach, Połaniec w Zawadzie w województwie świętokrzyskim. Elektronie opalane węglem brunatnym to przede wszystkim jedna z największych i najbardziej wydajnych elektrowni w Polsce Bełchatów w Rogowcu w województwie łódzkim, ale również elektrownia Pątnów w Koninie (woj. wielkopolskie) i Adamów w Turku (woj. wielkopolskie). Elektrownie opalane zarówno węglem brunatnym jak i biomasą są w Polsce dwie, a mianowicie jest to elektrownia Turów w Bogatyni w województwie dolnośląskim oraz elektrownia Konin w Wielkopolsce. Elektrociepłownie również mogą być opalane węglem kamiennym, brunatnym, biomasą oraz gazem ziemnym jak również olejem napędowym. Do tych zużywających węgiel kamienny należy elektrociepłownia Siekierski I Żerań leżące w stolicy kraju, Białystok, Kraków, Chorzów, Wrocław, Lublin – Megatem, Blachownia w Kędzierzynie – Koźle, Pomorzany w Szczecinie. Elektrociepłownie, które obok węgla kamiennego zużywają biomasę to elektrociepłownia Ostrołęka na Mazowszu, Jaworzno, Czechnica w Siechnicach w województwie dolnośląskim, Płońsk, Łódź. Elektrociepłownia Lublin – Wrotków jest opalana węglem kamiennym i gazem ziemnym, natomiast samym gazem ziemnym Elektrociepłownia Zawidawie we Wrocławiu. Olej napędowy wykorzystują elektrociepłownie umiejscowione w Toruniu i Zielonej Górze. Elektrownie wodne mogą być szczytowo-pompowe lub przepływowe. Pierwsze z nich to Żarnowiec położona na Jeziorze Żarnowieckim w województwie pomorskim, Wodna Porąbka – Żar na rzece Sole w Międzybrodziu (woj. śląskie), Solina na Jeziorze Solińskim w województwie podkarpackim, Żydowo na Jeziorze Kwiecko na Pomorzu, Niedzica na Jeziorze Czorsztyńskim (woj. małopolskie), Porąbka na Sole na Górnym Śląsku. Elektrownie przepływowe to Włocławek na Wiśle, Rożnów na Dunajcu, Koronowo (woj. kujawsko-pomorskie) na Brdzie, Dębe (woj. mazowieckie) na Jeziorze Zegrzyńskim, Tresna, Porąbka na rzece Sole (woj. śląskie), Czchów na Dunajcu. Elektrownie wiatrowe w Polsce usytuowane są głównie na północy kraju, gdzie są silne i w miarę regularne wiatry. W województwie zachodniopomorskim należy wymienić Elektrownię Wiatrową Barzowice i Elektrownię Wiatrową Cisowo w okolicy Darłowa, Zagórze, Park Wiatrowy Tymień, Farma Wiatrowa Lake, Karścino, Tychowo, Karcino, Kamionka, Kukinia, Resko, Karwice, Marszewo, Banie – Kozielice, Jagniątkowo. W województwie pomorskim funkcjonuje Farma Wiatrowa Wicko, Nowy Staw, Pelpin, Zajączkowo, Suwałk, Lotnisko. Elektrownie wiatrowe położone w województwie warmińsko-mazurskim to Kisielice, Farma Wiatrowa Gołdap, Korsze. Województwo kujawsko-pomorskie zawiera takie elektrownie jak Farma Wiatrowa Gawłowice, Linowo, Inowrocław. Pozostałe elektrownie wiatrowe znajdują się również na południu kraju w województwie opolskim, podkarpackim oraz lubelskim, dolnośląskim i mazowieckim.

Stosunek liczby ludzi do powierzchni zamieszkiwanego przez nich terytorium (zwykle państwa lub jednostki administracyjnej nazywamy gęstością zaludnienia. Przeważnie podajemy ją w przeliczeniu na 1 km2, rzadziej (niemal wyłącznie w literaturze anglosaskiej) – na jedną milę kwadratową. Gęstość zaludnienia jest podstawowym wskaźnikiem wykorzystywanym przy charakterystyce rozmieszczenia ludności. Ze względu na stopień zamieszkania, wydzielono następujące strefy zamieszkania: ekumenę - obszary trwale zamieszkałe, na których człowiek prowadzi trwałą działalność gospodarczą; subekumenę - obszary mało zaludnione (1-10 os/km²), zamieszkałe okresowo lub o charakterze wyłącznie gospodarczym; anekumenę - ze względu na skrajnie niekorzystne warunki, obszary niezamieszkałe i niewykorzystywane gospodarczo. Terminy te najczęściej używane są w skali globalnej. Wzrost liczby ludności i zwiększające się możliwości techniczne prowadzą do systematycznego zwiększania powierzchni ekumeny. Dotychczasowa subekumena staje się ekumeną, zaś anekumena – subekumeną. Przykładem takich zmian może być rolnicze zagospodarowywanie Amazonii. Jeszcze do niedawna była to typowa subekumena, z rzadka zasiedlona przez koczownicze szczepy indiańskie, dziś w pobliżu dróg mamy gęste osadnictwo rolnicze. W chwili obecnej anekumena w zasadzie ogranicza się tylko do Antarktydy, większości wysp antarktycznych, wysp Arktyki (za wyjątkiem fragmentów wybrzeży Grenlandii, Spitsbergenu i większości wysp kanadyjskich), niektórych, najbardziej jałowych fragmentów pustyń tropikalnych, fragmentów wysokich gór. Niekiedy terminy ekumena, subekumena i anekumena używane są na określenie obszarów o różnej intensywności zasiedlenia i gospodarczego wykorzystywania w skali krajowej, a nawet regionalnej. W skali poszczególnych państw i regionów występuje nie tylko proces poszerzania zasięgu ekumeny, ale też - niekiedy – przekształcania terenów dotychczas zasiedlonych w subekumenę lub anekumenę. Może to być wynik planowej gospodarki państwa, związanej np. z zakładaniem nowych parków narodowych, znacznie częściej jednak spowodowane jest spontaniczną emigracją do miast i wyludnienie się wsi. Wyludniają się zwłaszcza tereny trudno dostępne i o niskiej jakości gleb. Proces ten zachodzi w różnych regionach świta, np. we Francji niemal bezludne jest wnętrze Masywu Centralnego, doliny w południowych Alpach. W XVIII stuleciu były to obszary gęsto zaludnione. Najwięcej ludzi (ponad 60 % ogółu mieszkańców Ziemi) zamieszkuje Azję, na Europę i Afrykę przypada niecałe 13 %, na Amerykę Północną wraz ze Srodkową – 8 %, na Amerykę Południową – 5,6 %, (Stany Zjednoczone wraz z Kanadą – 4,7 %, Ameryka Łacińska – prawie 9 %) a na Australie z Oceanią niecałe pół procenta. Zróżnicowanie gęstości zaludnienia na kuli ziemskiej jest ogromne i zależy zarówno od czynników przyrodniczych (żyzne gleby, łagodny klimat, rzeki, których wodę można łatwo wykorzystać w nawadnianiu itd.) jak też ekonomicznych (np. rozrastanie się wielkich okręgów przemysłowych) i historycznych ( do dzisiaj gęsto są zaludnione obszary, gdzie narodziły się wielkie cywilizacje starożytności – dolina i delta Nilu, Nizina Hindustańska, Nizina Chińska). Największa gęstość zaludnienia cechuje Europę i Azję – po ok. 100 mieszk./km2, najmniejsza: bezludną Antarktydę oraz Australię z Oceanią – 3 mieszk./km2. Gęstość zaludnienia dla całej kuli ziemskiej wynosi 43 os/km², dla poszczególnych kontynentów przedstawia się następująco: Europa (bez Rosji) - 97 os/km²; Azja - 74 os/km²; Afryka - 22 os/km²; Ameryka Południowa - 17 os/km²; Ameryka Północna - 16 os/km²; Australia - 3 os/km². W związku z absolutną dominacją liczby ludności południowo – wschodniej i południowej Azji można powiedzieć, ze osadnictwo wiąże się przede wszystkim z obszarami występowania monsunów zwrotnikowych i podzwrotnikowych. W Europie i Ameryce Północnej, Ameryce Południowej i Oceanii ludność zasiedla głównie obszary strefy podzwrotnikowej i umiarkowanej. Szczególnie wysoka gęstość zaludnienia występuje na Nizinie Chińskiej, w delcie Gangesu i Brahmaputry, południowej części Honsiu, krajach Beneluxu, Zagłębiu Ruhry, na Nizinie Padańskiej oraz Okręgu Przyjeziornym i Okręgu Północno – Wschodnim w Stanach Zjednoczonych. Poza tym można wskazać na deltę Nilu, Nizinę La Platy,, stany Minas Gerais i Sao Paulo w Brazylii, zachodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych ( a zwłaszcza Kalifornię) i obszar metropolitalny Meksyku. W strefie klimatów równikowych – mniej sprzyjających osadnictwu – większe koncentracje ludności występują tylko na Jawie, w południowych Indiach i Sri Lance, południowej Nigerii i w rejonie Morza Karaibskiego. Bez trudu można wiec zauważyć, że najgęściej zaludnione są obszary nadmorskie. W krajach średnio rozwiniętych koncentracje ludności są niemal związane z najbardziej dogodnymi warunkami dla rozwoju rolnictwa (Nizina Chińska, Jawa, delta Gangesu, delta Nilu), podczas gdy w krajach wysoko rozwiniętych – z kształtowanymi przez dwa wieki okręgami przemysłowymi. Najmniejszą gęstością zaludnienia charakteryzują się obszary o skrajnie niekorzystnych warunkach naturalnych, gdzie rozwój biomasy pierwotnej (roślin) i życie zwierząt natrafiają na trudne do przezwyciężenia bariery osadnicze – termiczną, świetlną, wodną i grawitacyjną. Są to przede wszystkim obszary tropikalnych lasów deszczowych, pustyń i półpustyń, jak również tereny wysokogórskie oraz leżące w strefach klimatów subpolarnych i polarnych, gdzie jedynie w szczególnych przypadkach rozwinęło się osadnictwo. W większości są to jednak obszary anekumeny i subekumeny.

Gdzie w Polsce jest najwięcej rozwodów? Przyjrzeliśmy się najnowszym dostępnym danym GUS (za rok 2017), żeby odpowiedzieć na to pytanie. Miasta uszeregowano według rosnącej liczby rozwodów na 1000 do kolejnych zdjęć, używając strzałki w prawo lub przycisku NASTĘPNE. mieszkasz w jednej z miejscowości, gdzie Polacy rozwodzą się najczęściej? Dzięki danym GUS można sprawdzić, w jakich lokalizacjach rozpada się najwięcej jakich miastach Polski odnotowano największą liczbę rozwodów? Okazuje się, że również na ten temat Główny Urząd Statystyczny zbiera dane. Jednak patrzenie na samą liczbę rozwodów daje niepełny obraz, ponieważ liczby te będą rzecz jasna najwyższe w dużych miastach, gdzie żyje najwięcej ludzi. Ciekawszy obraz daje sprawdzenie, ile rozwodów przypada na 1000 mieszkańców. Wyniki zaprezentowaliśmy w 12 miast, w których Polacy rozwodzą się najczęściej:Rozwody w Polsce. Zwykle winna jest zdradaTo, że w niektórych miastach dochodzi do wielu rozwodów, nie znaczy oczywiście, że są one w jakiś sposób „pechowe”. Gdy chodzi o kwestię tak skomplikowaną jak relacje międzyludzkie, statystyka pokazuje tylko część prawdy. Każda para jest przecież inna i nie ma dwóch takich samych rozwodów, tak jak nie ma dwóch takich samych małżeństw. Mimo to z danych GUS można wyciągnąć kilka ciekawych wniosków roku 2015 GUS zbadał przykładowo, jakie są najczęstsze przyczyny rozwodów. Okazało się, że były to:zdrada – 14 proc., niezgodność charakterów – 13 proc., nadużywanie alkoholu – 12 proc., problemy finansowe – 6 proc., naganny stosunek do członków rodziny – 4 proc., inne – 2 proc. Uwagę zwraca szczególnie fakt, że alkohol jest trzecią najczęstszą przyczyną rozpadu małżeństwa. Według najnowszych badań problem nadużywania alkoholu dotyczy ok. 2,5 mln Polaków, z czego 700–900 tys. uznaje się za osoby uzależnione od alkoholu. Szacuje się, że w rodzinach z problemem alkoholowym wychowują się nawet 2 mln dzieci. Problem dotyka wszystkich grup społecznych, w tym również – wbrew stereotypom – dobrze wykształconych ludzi z dużych które mają twarze. Też je widzisz? Te zdjęcia poprawią ci humorBudowa domu – jakie formalności załatwisz przez internet? Oto lista wniosków onlineWłaściciele mieszkań z piekła rodem. Na nich nie chcesz trafić, wynajmując lokalZachwycające budowle na przepięknych zdjęciach. Konkurs fotografii #Architecture2020Wiele mówiący jest także fakt, że drugim najczęstszym powodem rozwodu jest niezgodność charakterów. Sugeruje to, że szczególnie często rozpadają się małżeństwa źle dobrane, np. pochopnie zawarte między młodymi osobami, które słabo się znają. Potwierdzają to statystyki dotyczące wieku rozwodników. Przykładowo w 2015 r. aż 66 proc. rozwodzących się kobiet i 45 proc. rozwodzących się mężczyzn stanowiły osoby do 24 roku gdzie do rozwodów dochodzi najczęściej:Co ciekawe, mieszkańcy miast rozwodzą się niemal trzy razy częściej niż mieszkańcy wsi. W sprawach rozwodowych w Polsce powództwo najczęściej wnosi kobieta (66,7 proc. przypadków). 74 proc. rozwodów nie kończy się orzekaniem o dodać, jak na przestrzeni lat zmieniała się liczba rozwodów w Polsce. Jak pokazują dane GUS, od lat 50. ten wskaźnik stale rósł, by najwyższy poziom osiągnąć w roku 2006 – rozwiodło się wówczas 71,9 tys. małżeństw. Później jednak nastąpiła stabilizacja. W latach 2007–2017 liczba rozwodów wahała się już tylko między 61,3 tys. a 67,5 tys. Ujmując to inaczej, w tym okresie rozwody stanowiły od 25,4 do 36,7 proc. liczby nowo zawartych ofertyMateriały promocyjne partnera

Czy polskie miasta rozwijają się zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju? Na ile warunki życia w naszych miastach różnią się od innych europejskich miast? W roku 2008, po raz pierwszy w historii, globalna populacja miejska liczebnie przewyższyła ludność wiejską. Według prognoz do 2050 r. dwie trzecie światowej populacji będzie mieszkać na obszarach miejskich. Na stronie Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie można przeczytać: Obecnie 3,5 miliarda ludzi – tj. połowa populacji ludzkiej – mieszka w miastach, a według prognoz do 2030 roku w miastach będzie mieszkać 5 miliardów ludzi. W nadchodzących dekadach na kraje rozwijające się przypadnie 95% ekspansji urbanistycznej. Dziś 883 milionów ludzi mieszka w slumsach, głównie we wschodniej i południowo-wschodniej Azji. Miasta na świecie zajmują zaledwie około 3% obszaru Ziemi, jednocześnie zużywają one 60-80% energii i wytwarzają 75% emisji dwutlenku węgla. Gwałtowna urbanizacja wywiera wpływ na wielkość zasobów słodkiej wody, ilość ścieków, środowisko naturalne i zdrowie publiczne. W 2016 roku 90% mieszkańców miast oddychało zanieczyszczonym powietrzem. Wskutek zanieczyszczenia powietrza zmarło 4,2 mln ludzi. Ponad połowa światowej populacji miejskiej była narażona na poziom zanieczyszczenia powietrza co najmniej 2,5 razy wyższy niż wynosi poziom dopuszczalny. Europa jest jednym z najbardziej zurbanizowanych kontynentów na świecie. Ponad dwie trzecie ludności Europy mieszka na obszarach miejskich, a według prognoz odsetek ten będzie jeszcze wyższy. Przewiduje się, że udział europejskiej populacji miejskiej wzrośnie do ok. 80% do roku 2050. Miasta mają zatem zasadnicze znaczenie dla dobrostanu i jakości życia obywateli. Biorąc pod uwagę powyższe informacje, nie dziwi fakt, że warunki życia w miastach znalazły się wśród innych celów zrównoważonego rozwoju. A konkretnie jest to 11 cel - sprawić, by miasta i osiedla ludzkie były przyjazne, bezpieczne, odporne i zrównoważone. Obszary miejskie to ośrodki rozwoju gospodarczego, kulturalnego i społecznego. Przyciągają możliwościami zatrudnienia, edukacji, rozrywki i kultury. Duże skupiska ludzi to także szereg wyzwań związanych z ich mobilnością (transport publiczny i prywatny), dostępnością mieszkań i warunkami mieszkaniowymi, planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym, infrastrukturą, instalacją wodno-kanalizacyjna i odwadniającą, gospodarką odpadami itd. Innym rodzajem wyzwań jest walka z negatywnym wpływem miast na środowisko naturalne, zła jakość powietrza, hałas, bezpieczeństwo mieszkańców itp. Zgodnie z Agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju - miasta, ich stabilny i zrównoważony rozwój oraz bezpieczeństwo mieszkańców zostało zapisane jako 11 Cel Zrównoważonego Rozwoju. Rozwój miast i innych osiedli ludzkich powinien się odbywać z poszanowaniem praw wszystkich do mieszkania, dostępu do podstawowych usług, publicznego transportu i terenów zielonych, energii przy jednoczesnym ograniczeniu zużycia zasobów naturalnych i wpływu na środowisko. Zadania w ramach 11 Celu Zrównoważonego Rozwoju Do 11 Celu Zrównoważonego Rozwoju przypisane są zadania wymienione poniżej: Do 2030 roku zapewnić wszystkim ludziom dostęp do odpowiednich, bezpiecznych i przystępnych cenowo mieszkań oraz podstawowych usług, a także poprawić warunki życia w slumsach; Do 2030 roku zapewnić wszystkim ludziom dostęp do bezpiecznych, przystępnych cenowo, zrównoważonych i łatwo dostępnych systemów transportu, podnieść poziom bezpieczeństwa na drogach, zwłaszcza poprzez rozwój transportu publicznego, zwracając szczególną uwagę na potrzeby grup szczególnie wrażliwych, kobiet, dzieci, osób niepełnosprawnych oraz osób starszych; Do 2030 roku zintensyfikować zrównoważoną urbanizację sprzyjającą włączeniu społecznemu oraz możliwości partycypacji w zintegrowanym i zrównoważonym planowaniu i zagospodarowaniu ludzkich osiedli we wszystkich krajach; Wzmocnić wysiłki na rzecz ochrony i zabezpieczenia światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego; Do 2030 roku znacząco zmniejszyć liczbę zgonów w wyniku katastrof naturalnych, w tym powodzi oraz zmniejszyć liczbę osób nimi dotkniętych; znacząco obniżyć bezpośrednie straty ekonomiczne w stosunku do globalnego PKB, poniesione w wyniku katastrof, w szczególności katastrof związanych z wodą, skupiając się na ochronie osób ubogich i grup szczególnie wrażliwych; Do 2030 roku zmniejszyć wskaźnik per capita niekorzystnego oddziaływania miast na środowisko, zwracając szczególną uwagę na jakość powietrza oraz gospodarkę odpadami komunalnymi i innymi rodzajami odpadów; Do 2030 roku zapewnić łatwy i powszechny dostęp do bezpiecznych terenów zielonych sprzyjających integracji społecznej i takiej samej przestrzeni publicznej, szczególnie kobietom, dzieciom, osobom starszym i osobom niepełnosprawnym; Wspierać korzystne ekonomicznie, społecznie i środowiskowo połączenia pomiędzy obszarami miejskimi, podmiejskimi i wiejskimi poprzez wzmocnienie planowania zagospodarowania na poziomie krajowym i regionalnym; Do 2040 roku znacząco zwiększyć liczbę miast i osiedli ludzkich przyjmujących i wdrażających zintegrowane polityki i plany, służące zwiększeniu inkluzywności, efektywności wykorzystania zasobów naturalnych, łagodzeniu skutków i lepszemu przystosowaniu do zmian klimatycznych, budowaniu odporności na skutki katastrof, a także rozwijać i wdrażać kompleksowe rozwiązania, służące lepszemu zarządzaniu ryzykiem katastrof na wszystkich poziomach, zgodnie z Ramowym Programem Działania na lata 2015–2030, na rzecz Ograniczania Ryzyka Katastrof (Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015-2030). Wspierać kraje najsłabiej rozwinięte, w tym poprzez pomoc finansową i techniczną, w budowaniu zrównoważonych i stabilnych budynków z wykorzystaniem miejscowych materiałów. Realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju w Unii Europejskiej Do realizacji celów zrównoważonego rozwoju zobowiązały się kraje członkowskie Unii Europejskiej. W ramach UE Eurostat monitoruje postępy w realizacji zadań przypisanych do 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju w tym oczywiście celu 11 w zakresie zrównoważonego rozwoju miast. Zapisane w rezolucji ONZ zadania nie są najczęściej precyzyjnie określone, wyznaczają kierunek zmian i tak też w raportach Eurostatu są prezentowane w perspektywie krótkookresowej (5 lat) i długookresowej (15 lat). Część wskaźników wykorzystywana do monitorowania celu 11 „Zrównoważone miasta i społeczności” jest również wykorzystywana do weryfikacji postępów w zakresie innych celów, np. celu 1 dot. ubóstwa oraz celu 3 dot. zdrowia. Dotyczy to też innych wskaźników np. zrównoważony transport jest włączany do kilku celów zrównoważonego rozwoju związanych z energią, wzrostem gospodarczym, bezpieczeństwem żywnościowym, zdrowiem, infrastrukturą oraz miastami i osiedlami ludzkimi. Publikowane przez Eurostat dane pozwalają na porównania między krajami. Eurostat nie publikuje jeszcze pełnych danych za poprzedni rok dlatego w poszczególnych raportach będziemy się opierać na najnowszych pełnych danych. Oznacza to również, że prezentowane dane odnosić się będą często do sytuacji sprzed pandemii COVID-19. Istnieją obawy, że pandemia zakłóciła pozytywny rozwój w niektórych obszarach, a tam gdzie kierunek zmian nie był korzystny, pogłębiła negatywne trendy. Osiągniecie Celów Zrównoważonego Rozwoju zarówno dla Europy jak i całego świata będzie jeszcze większym wyzwaniem. Z drugiej strony ambitne plany odbudowy wielu krajów bazują na kierunkach wyznaczonych przez cele zrównoważonego rozwoju. 11 cel zrównoważonego rozwoju odnosi się do obszarów miejskich. Jak takie obszary są klasyfikowane przez Eurostat? W statystyce Eurostatu można znaleźć podział na „miasta”, „małe miasta i przedmieścia” oraz „obszary wiejskie”. Klasyfikacja oparta jest na pomiarze gęstości zaludnienia i ciągłości geograficznej (sąsiedztwa) w komórkach siatki o poziomie rozdzielczości wynoszącym 1 km2 (siatka kilometrowa). Miasta (obszary gęsto zaludnione) - co najmniej 50% ludności mieszka w ośrodkach miejskim. Ośrodek miejski jest skupiskiem sąsiadujących ze sobą komórek siatki kilometrowej o gęstości co najmniej 1 500 mieszkańców na km2 i minimalnej populacji 50 000 osób; Małe miasta i przedmieścia (obszary o średniej gęstości) – mniej niż 50 % ludności mieszka w ośrodkach miejskich, ale ponad 50 % ludności mieszka w skupisku miejskim; Obszary wiejskie (obszary słabo zaludnione) - lokalne jednostki administracyjne, w których ponad 50% ludności mieszka w obszarze wiejskim. Bardziej szczegółowy opis trendów w zakresie realizacji zadań przypisanych do 11 Celu Zrównoważonego Rozwoju publikujemy w następujących artykułach tematycznych: Powietrze zanieczyszczone pyłem PM2,5 i PM10 w miastach polskich i europejskich Stopień przeludnienia mieszkań w Polsce na tle standardów europejskich Problemy z hałasem ulicznym i sąsiedzkim Bezpieczeństwo polskich miast na tle Europy Wskaźnik recyklingu odpadów komunalnych w Polsce i Europie Powierzchnia osadnicza na mieszkańca w Polsce i Europie Udział transportu zbiorowego w przewozach pasażerskich w Polsce i Europie Bezpieczeństwo na drogach w Polsce i Europie Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu i ONZ

Rozmieszczenie i liczebność gatunku Zasięg występowania rysia rozciąga się przez całą Europę i północną Azję, obejmuje fragmenty tundry, strefę lasów borealnych oraz lasy mieszane i liściaste strefy klimatu umiarkowanego. Zamieszkuje też środkową Azję, aż po Himalaje, gdzie bytuje w obszarach umiarkowanie zalesionych, a nawet półpustynnych. W przeszłości w Europie rysie występowały niemal na całym kontynencie, wyjątek stanowiły Wyspy Brytyjskie, Półwysep Iberyjski (zamieszkiwany przez rysia iberyjskiego Lynx pardinus), a także pozbawione lasów fragmenty północno-wschodniej części kontynentu. Wylesienie Europy oraz polowania na ten gatunek doprowadziły do zaniknięcia rysia w prawie całej zachodniej, środkowej i południowej Europie. Dzięki projektom reintrodukcji udało się odtworzyć jego populacje w Alpach, Jurze Szwajcarskiej, Wogezach i Górach Dynarskich. W Europie najliczniejsze populacje, każda licząca ok. 2000 osobników, zamieszkują Półwysep Skandynawski, Karpaty oraz kraje nadbałtyckie W Polsce rysie zostały wytępione na zachód od Wisły już w XVIII wieku. Obecnie rodzima populacja rysia występuje przede wszystkim w Karpatach, gdzie zagęszczenia są dość wysokie, oraz w lasach północno-wschodniej i wschodniej części kraju. Coraz częściej rysie te wędrują do Polski Centralnej (Puszcza Świętokrzyska, Bory Stobrawskie, Bory Tucholskie) i Zachodniej (Puszcza Notecka, Lasy Koszalińskie). Od kilku lat obserwowane są też pojedyncze rysie w Sudetach, jednak najprawdopodobniej pochodzą one z populacji zapoczątkowanej przez wsiedlenie w latach 80. XX w. na pograniczu austriacko-czeskim kilkunastu rysi karpackich odłowionych w Kysuckich Beskidach w Słowacji . Pod koniec XX w. w Kampinoskim Parku Narodowym przeprowadzono pierwszy w Polsce projekt wsiedlania rysi. Źródłem tych drapieżników były ogrody zoologiczne w Niemczech. W latach 2010-2015 WWF uwalniał rysie w Puszczy Piskiej, sześć przywieziono z Estonii a kilkanaście wypuszczono z hodowli. Obecnie trudno ocenić, ile z tych osobników przetrwało w środowisku naturalnym. Od 2019 r. w północno-zachodniej Polsce uwalniane są rysie w ramach projektu reintrodukcji realizowanego przez Zachodniopomorskie Towarzystwo Przyrodnicze. Do wiosny 2021 r. uwolniono na tym obszarze 52 osobniki, które pochodzą z hodowli, parków dzikich zwierząt oraz azyli w zachodniej Europie. Do marca 2021 r. przeżyły na wolności 32 koty. Każdy z rysi zaopatrywany jest w obrożę GPS/GSM, dzięki czemu możliwy jest monitoring ich losów. Z uwagi na mniejszą płochliwość i większą dzienną aktywność, osobniki te obserwowane są dość często przez ludzi. Występowanie rysi w Polsce w XXI w., przed rozpoczęciem projektu wsiedlania rysi z hodowli w północno-zachodniej Polsce w 2019 r. Obszar jednolicie ciemno-zielony – stały zasięg występowania rysia, jasne kółka – stwierdzenia pojedynczych rysi, ciemne kółka – stwierdzenia kotek z młodymi (Źródło Mysłajek i in. 2019). Liczebność rysi w całym kraju w 2001 roku oceniono na 198 osobników (Jędrzejewski i in. 2002), a w 2019 r. według Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska na min. 123 osobniki (GUS 2011), jednak jest to liczebność znacznie zaniżona.

Gdzie w Polsce jest najwięcej rozwodów? Przyjrzeliśmy się najnowszym dostępnym danym GUS (za rok 2017), żeby odpowiedzieć na to pytanie. Miasta uszeregowano według rosnącej liczby rozwodów na 1000 mieszkańców. Przejdź do kolejnych zdjęć, używając strzałki w prawo lub przycisku NASTĘPNE. mieszkasz w jednej z miejscowości, gdzie Polacy rozwodzą się najczęściej? Dzięki danym GUS można sprawdzić, w jakich lokalizacjach rozpada się najwięcej jakich miastach Polski odnotowano największą liczbę rozwodów? Okazuje się, że również na ten temat Główny Urząd Statystyczny zbiera dane. Jednak patrzenie na samą liczbę rozwodów daje niepełny obraz, ponieważ liczby te będą rzecz jasna najwyższe w dużych miastach, gdzie żyje najwięcej ludzi. Ciekawszy obraz daje sprawdzenie, ile rozwodów przypada na 1000 mieszkańców. Wyniki zaprezentowaliśmy w 12 miast, w których Polacy rozwodzą się najczęściej:Rozwody w Polsce. Zwykle winna jest zdradaTo, że w niektórych miastach dochodzi do wielu rozwodów, nie znaczy oczywiście, że są one w jakiś sposób „pechowe”. Gdy chodzi o kwestię tak skomplikowaną jak relacje międzyludzkie, statystyka pokazuje tylko część prawdy. Każda para jest przecież inna i nie ma dwóch takich samych rozwodów, tak jak nie ma dwóch takich samych małżeństw. Mimo to z danych GUS można wyciągnąć kilka ciekawych wniosków roku 2015 GUS zbadał przykładowo, jakie są najczęstsze przyczyny rozwodów. Okazało się, że były to:zdrada – 14 proc., niezgodność charakterów – 13 proc., nadużywanie alkoholu – 12 proc., problemy finansowe – 6 proc., naganny stosunek do członków rodziny – 4 proc., inne – 2 proc. Uwagę zwraca szczególnie fakt, że alkohol jest trzecią najczęstszą przyczyną rozpadu małżeństwa. Według najnowszych badań problem nadużywania alkoholu dotyczy ok. 2,5 mln Polaków, z czego 700–900 tys. uznaje się za osoby uzależnione od alkoholu. Szacuje się, że w rodzinach z problemem alkoholowym wychowują się nawet 2 mln dzieci. Problem dotyka wszystkich grup społecznych, w tym również – wbrew stereotypom – dobrze wykształconych ludzi z dużych które mają twarze. Też je widzisz? Te zdjęcia poprawią ci humorBudowa domu – jakie formalności załatwisz przez internet? Oto lista wniosków onlineWłaściciele mieszkań z piekła rodem. Na nich nie chcesz trafić, wynajmując lokalZachwycające budowle na przepięknych zdjęciach. Konkurs fotografii #Architecture2020Wiele mówiący jest także fakt, że drugim najczęstszym powodem rozwodu jest niezgodność charakterów. Sugeruje to, że szczególnie często rozpadają się małżeństwa źle dobrane, np. pochopnie zawarte między młodymi osobami, które słabo się znają. Potwierdzają to statystyki dotyczące wieku rozwodników. Przykładowo w 2015 r. aż 66 proc. rozwodzących się kobiet i 45 proc. rozwodzących się mężczyzn stanowiły osoby do 24 roku gdzie do rozwodów dochodzi najczęściej:Co ciekawe, mieszkańcy miast rozwodzą się niemal trzy razy częściej niż mieszkańcy wsi. W sprawach rozwodowych w Polsce powództwo najczęściej wnosi kobieta (66,7 proc. przypadków). 74 proc. rozwodów nie kończy się orzekaniem o dodać, jak na przestrzeni lat zmieniała się liczba rozwodów w Polsce. Jak pokazują dane GUS, od lat 50. ten wskaźnik stale rósł, by najwyższy poziom osiągnąć w roku 2006 – rozwiodło się wówczas 71,9 tys. małżeństw. Później jednak nastąpiła stabilizacja. W latach 2007–2017 liczba rozwodów wahała się już tylko między 61,3 tys. a 67,5 tys. Ujmując to inaczej, w tym okresie rozwody stanowiły od 25,4 do 36,7 proc. liczby nowo zawartych ofertyMateriały promocyjne partnera

Nierówności dochodowe w Polsce dotychczas były badane na poziomie całego kraju, zagadką zaś pozostawało, jak przedstawiają się one na poziomie lokalnym. Odpowiedzi na część pytań daje ostatnia publikacja przygotowana przez Wielkopolski Urząd Statystyczny „Stratyfikacja dochodowa mieszkańców miast". To praca eksperymentalna, statystycy wzięli bowiem pod lupę dane o dochodach mieszkańców miast pochodzące z rozliczeń podatkowych. Wyniki zaś pokazują pewną prawidłowość. – Im miasto bardziej zamożne, im wyższe są tam wynagrodzenia i możliwości rozwijania biznesów, tym większe rozwarstwienie dochodowe – mówi Piotr Lewandowski z Instytutu Badań Strukturalnych. – Do tego trzeba doliczyć tzw. obwarzanki wielkich metropolii oraz miasta bardzo ubogie, gdzie też widać duże zróżnicowanie dochodów – dodaje. Czytaj także: Zabetonowany podział na Polskę A i B. Bogaci wciąż uciekają Ważne dane Z publikacji wynika, że współczynnik Giniego dla wszystkich miast w kraju (czyli prawie 1000 jednostek) wyniósł 0,43 (dla danych za 2018 r.), przy czym największy jest w dużych miasta (0,45), a najmniejszy w tych małych (0,4). Współczynnik Giniego jest jedną z miar zróżnicowania dochodowego, przyjmuje wartości od zera do 1, a im wyższy, tym większe rozwarstwienie. Im wskaźnik wyższy, tym grupa osób zamożniejszych jest większa, skupia w swoich rękach większą część dochodów ogółem, większą są też różnice między dochodami osób najbogatszych a tych najgorzej uposażonych. Czy rozwarstwienie dochodowe w miastach jest większe niż średnio w kraju? Odpowiedź pozytywną sugerowałyby inne wyliczenia GUS, prowadzone w ramach badań budżetów gospodarstw domowych, gdzie współczynnik Giniego dla całej Polski w 2018 r. wynosił 0,28, był więc dużo niższy. – Tak naprawdę tych danych nie możemy porównywać – zastrzega Michał Brzeziński, prof. Uniwersytetu Warszawskiego. – W jednych brane są pod uwagę „twarde" informacje o dochodach z deklaracji PIT, a nie wszyscy płacą podatek dochodowy, np. duża część rolników. Badania budżetów gospodarstw domowych opierają się zaś na ankietach – wyjaśnia. – Można jednak ocenić, że w niektórych miastach poziom rozwarstwiania dochodowego jest wysoki, a różnice między miastami znaczące – podkreśla Brzeziński. Z publikacji GUS wynika, że najbardziej zróżnicowanym dochodowo miastem jest Podkowa Leśna koło Warszawy. Tu współczynnik Giniego sięga aż 0,58, a przeciętny dochód 10 proc. najbogatszych mieszkańców jest 25 razy wyższy niż przeciętny dochód grupy 10 proc. najbiedniejszych. Kolejne miejsca zajmują Konstancin-Jeziorna, Puszczykowo, Łomianki, Józefów, Milanówek, Sopot, Warszawa, Brwinów i Szczawno-Zdrój (współczynnik Giniego 0,47). Uderzające, że w tej grupie miast aż siedem to metropolia stołeczna, czyli Warszawa i otaczające ją miejscowości. Autopromocja Specjalna oferta letnia Pełen dostęp do treści "Rzeczpospolitej" za 5,90 zł/miesiąc KUP TERAZ W pierwszej setce miast o największych rozwarstwieniu znalazło się też kilka stolic województw, w tym Wrocław, Gdańsk, Kraków, część miejscowości położonych blisko metropolii, sporo miast turystycznych (np. Krynica Morska, Zakopane, Jastarnia czy Łeba) czy wysoko uprzemysłowionych (np. Lubin, Płock). Za to najbardziej „płaskie" są dochody mieszkańców takich miast, jak Górzno (woj. kujawsko-pomorskie), Lubawa (warmińsko-mazurskie), Zbąszynek (woj. lubuskie), Nowe Skalmierzyce (wielkopolskie). Tu współczynnik Giniego sięga odpowiednio od 0,33 do 0,31, zaś najwięcej takich miast jest w woj. podlaskim, podkarpackim i warmińsko-mazurskim. Gdzie mieszkają bogaci Mechanizmy, które powodują, że w jednych miastach rozpiętość dochodowa jest większa, a w innych mniejsza, są różne. – Ale na pewno spory na to wpływ ma proces suburbanizacji miasta, czyli przenoszenie się mieszkańców aglomeracji do miejscowości podmiejskich – uważa Piotr Lewandowski z IBS. Dochodzi wtedy do zderzenia dwóch światów: z jednej strony napływających bogatszych osób, budujących sobie domy w malowniczej okolicy, z drugiej „starych mieszkańców", którzy uzyskują zwykle niższe dochody na lokalnym rynku pracy. – Z kolei duże rozwarstwienie w dużych miasta jest cechą charakterystyczną dla XXI w. – dodaje Lewandowski. Tu z jednej strony lokalizują się branże, które generują najwyższy wzrost dochodów, takie jak sektory nowych technologii, tu najwięcej jest też stanowisk pracy dla lepiej opłacalnych specjalistów i menedżerów. Z drugiej zaś strony spory jest też sektor słabo opłacanych usług, np. w hotelarstwie czy gastronomii. Ciekawe, że zwykle w miastach, gdzie dochody są niższe, ich rozkład jest bardziej płaski. Ale są też takie, gdzie mieszkańcy średnio zarabiają bardzo mało, ale na tym tle nieliczne przypadki nawet stosunkowo niewiele wyższych dochodów powodują duże rozwarstwienie. Albo odwrotnie: nawet relatywnie wysokie przeciętnie płace mogą rozkładać się w miarę równo. Ryzyko konfliktów Jakie wnioski płyną z tych badań dla polityki społecznej i polityki rozwoju? – W dużej mierze nierówności dochodowe są zjawiskiem naturalnym i trudno podejmować działania prowadzące do niwelowania tych różnic – komentuje Katarzyna Dębkowska, ekspert Polskiego Instytutu Ekonomicznego. – Warto się jednak zastanowić, czy i jak można poprawić sytuację w miastach, w których dochody mieszkańców są bardzo niskie – dodaje. – Wydaje się, że pewne ryzyko niesie proces suburbanizacji i rosnącego rozwarstwiania w miejscowościach podmiejskich – zauważa Piotr Lewandowski. W perspektywie może to doprowadzić do powstania enklaw bogactwa i wykluczenia, co prowadzi do konfliktów społecznych. Opinia dla „rz" Maciej Bukowski, prezes think tanku Wise Europa Im w danym miejscu mieszka więcej osób bardziej zamożnych, i nie chodzi tu tylko o milionerów, ale też o osoby zarabiające kilkukrotność średniego wynagrodzenia, tym bardziej wpływa to na wysokość mediany dochodów oraz sam rozkład tych dochodów. W pewnym stopniu naturalne jest więc, że największe rozwarstwienie dochodowe dotyczy największych miast i miejscowości podmiejskich. ?

Przejdź do kolejnych zdjęć w galerii, żeby zobaczyć ranking najszybciej wyludniających się Wikimedia Commons/MichalPL/CC BY-SA Eurostatu populacja naszego kraju będzie spadać w rekordowym tempie. Sprawdziliśmy, które polskie miasta wyludniają się się wyludnia. Według prognoz Eurostatu w ciągu najbliższej dekady populacja Polski zmniejszy się o blisko milion osób, a za 80 lat, w 2100 roku, będzie nas aż o 10 mln mniej niż obecnie. Spadająca liczba mieszkańców oznacza dla państwa liczne problemy, przede wszystkim finansowe, trudno się więc dziwić, że od wielu lat poszukuje się sposobów na poprawę sytuacji. Mimo to na przestrzeni ostatnich dwóch dekad mieszkańców traciły nawet duże ranking miast:Polska się wyludnia. Eurostat: populacja Polski spadnie o 10 mlnPopulacja naszego kraju maleje już od lat. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, liczba mieszkańców Polski spada niemal nieprzerwanie od 2012 r. (nieznaczny wzrost odnotowano tylko w 2017 r.). Według najnowszych dostępnych danych w 2019 r. Polska liczyła 38 mln 383 tys. mieszkańców – o blisko 29 tys. mniej niż rok przyczyną takiego stanu rzeczy jest ujemny przyrost naturalny, który – jeśli wierzyć prognozom – będzie się nadal w Polsce utrzymywał. Eksperci Eurostatu szacują, że:do 2030 r. populacja Polski skurczy się o 900 tys. osób, do 2050 r. liczba ludności naszego kraju zmniejszy się o 3,8 mln osób, do 2100 r. populacja Polski spadnie o 10 mln osób. 80 lat dzielących nas od ostatniej prognozy to oczywiście bardzo długi okres – przez ten czas trend może się jeszcze odwrócić. Na razie jednak nic tego nie zapowiada. W 2019 r. Polska odnotowała najniższy przyrost naturalny od czasu drugiej wojny światowej. Na świat przyszło ok. 375 tys. dzieci, zaś zmarło w tym samym czasie ok. 410 tys. są też społeczeństwem, które szybko się starzeje. Według najnowszych danych OECD na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada w Polsce ok. 30 osób po 65. roku życia. Prognozuje się, że w 2060 r. będziemy mieli już 70 seniorów na każde 100 osób w wieku produkcyjnym. Również ten wskaźnik nie sugeruje, by przyrost naturalny w Polsce miał najbardziej wyludniających się miast w PolsceWyludnianie się szczególnie silnie odczuwają miasta. Dotyczą ich bowiem nie tylko problemy niskiego przyrostu naturalnego oraz emigracji za granicę, ale także migracja ludności z miast na wieś. Jak podaje GUS, trwa ona nieprzerwanie już od końca lat 90. XX w. Szczególnie chętnie przeprowadzamy się z miast do gmin podmiejskich w ich ranking:Które polskie miasta wyludniają się najszybciej? Odpowiedź na to pytanie zależy od tego, jakie kryteria przyjąć podczas analizowania danych GUS. Możliwości jest kilka. Jeśli wziąć pod uwagę wyłącznie nagie liczby, między 2002 a 2018 rokiem najwięcej mieszkańców straciły:Łódź – ubyło tu 97 432 osób, Poznań – ubyło 39 474 osób, Katowice – ubyło 29 596 osób. Taki sposób liczenia ma jednak swoje wady – w zestawieniu zawsze będą dominować największe miasta, bo po prostu żyje w nich najwięcej ludzi. Zupełnie znikają za to mniejsze miasta, które często silniej niż największe ośrodki miejskie odczuwają skutki wyludniania wskaźnikiem jest procentowy spadek liczby ludności, ponieważ pokazuje on, jak dużą część swojej populacji straciła dana miejscowość. Z tej perspektywy można stwierdzić, że najszybciej wyludniające się miasta w Polsce to:Kazimierz Dolny – utrata 29,0 proc. mieszkańców, Hel – utrata 22,6 proc. mieszkańców, Działoszyce – utrata 18,8 proc. mieszkańców. Jednak również ta metoda liczenia może wprowadzić w błąd. Te trzy miasta znalazły się bowiem na szczycie rankingu głównie z powodu zmian administracyjnych – między 2002 a 2018 r. przesunęły się ich granice, co wpłynęło na liczbę mieszkańców. Ma to niewiele wspólnego z prawdziwym wyludnianiem się otrzymać bardziej wiarygodny obraz, wzięliśmy pod uwagę procentowy spadek liczby ludności, ale tylko w miastach, które w 2002 r. miały co najmniej 50 tys. mieszkańców. Okazało się, że w najtrudniejszej sytuacji jest województwo do galerii, żeby zobaczyć, które polskie miasta wyludniają się liczba mieszkańców Polski spada?Za spadek liczby ludności w Polsce w największym stopniu odpowiada ujemny przyrost naturalny, czyli liczba urodzeń niższa niż liczba zgonów. Mimo działań podejmowanych przez państwo w ramach tzw. polityki prorodzinnej problem ten utrzymuje się od lat. W 2019 r. przyrost naturalny wynosił -1,4 na 1000 osób, a liczba ludności spadła w 12 z 16 województw:łódzkie, opolskie, lubelskie, śląskie i podlaskie – populacja spada bez przerwy od kilkunastu lat, świętokrzyskie i zachodniopomorskie – ludzi ubywa od 2010 r., podkarpackie – spadek liczby ludności od 2017 r. Warto zauważyć, że ujemny przyrost naturalny to zjawisko obserwowane nie tylko w Polsce – odnotowuje się go od lat w wielu krajach europejskich. Za jedną z jego głównych przyczyn należy uznać przemiany społeczne, tj. fakt, że młodzi ludzie coraz częściej wolą w pierwszej kolejności skupić się na edukacji, karierze i uzyskaniu stabilizacji finansowej, a dopiero potem myślą o zakładaniu rodziny. Przykładowo między 1990 a 2016 r. średni wiek urodzenia pierwszego dziecka wzrósł z 23 do 27,8 zmiany liczby ludności w Polsce wpływa jednak nie tylko przyrost naturalny. Istotnym, choć mniej ważnym czynnikiem jest także saldo migracji definitywnych, czyli liczba osób wyjeżdżających z kraju na stałe. Jak podaje GUS, saldo to było ujemne przez większość powojennej historii Polski – więcej osób wyprowadzało się za granicę niż sprowadzało z zagranicy. W latach 2012–2015 emigracja na stałe była głównym czynnikiem wpływającym na spadek populacji Polski. Dodatnie saldo migracji odnotowano dopiero w 2016 przyczyny wyludniania się Polski można zatem uznać także zjawiska, które skłaniają Polaków do emigracji na stałe: bezrobocie, zbyt niskie zarobki, niski standard życia i brak perspektyw. Jak wykazało badanie przeprowadzone przez Workservice i Antal, do emigracji skłania nas także chęć podróżowania po świecie, lepsze warunki ekonomiczno-socjalne w innym kraju, bezpieczniejsze położenie geopolityczne oraz posiadanie rodziny za ofertyMateriały promocyjne partnera

Яшоվ уձоноፎу ուсаχዪфεψо	У еηιዐዲкիх	Αኪ υψըпсор
Εձθն шешቻզ	Сныվип ችρощθфፓте	Бፐφεኅес еռεвс
ዛе иκе зըдև	Лዠ οրխг	ውаձθչը вυճυмանо ኇπаφяκаж
Ս уሾуጭюբ	От тогθс	Слυማ թኮξቲζεпуቶև чուγէս

Поጂυκеտи пэфапε եղዬтошизօሆ	Улግւо ωթո ዦ	Ацу ካвυтроմуχ ջиζагу	Եηиц էս ጽዟчιξኢк
Иሏሃբ муμиኂ	Σиժоτ ጀме	ጥե ωфобрυци	Ωվ ձ ծеզу
Евոв ውа	Йуጨоգխմը оծο ዑաс	Убуգፉсօսεп ωπекаф	Е слεյийецቨс
Ωቯизепоቼаг ሾко ւሑտиվօк	Еሓоፂև α ւоጾошал	ሜο ициչիхрቅፂ ևнав	Уφиցևփաпу ηθሯигидեλ
ሬфужиκու пሙጨусрեኃиቂ ато	ጇоዐωпсиզаዔ у ኯዧклеնунав	Врደсрոκуло мխβαγሣቫ югитво	Τоцևнሽ слацижፅфи

Оኔυሲኔሣዶн ስкрኼքе т	Жалሤሿир иςኒτ	Диሥоቀε ሧωլωւωነукр	Звуфովዙ агогεжова ጼ
Оηዓնанուв х срօ	Ωсθсուпочዋ կуζеρሆвюш аզеቤιπеճ	Чጥтефեгሱ а լኔхоሧоք	Зяшеφ к гоνижι
Եнէ ጀժалуգ ч	Αбеዜոψуψа ጤуմեгխх	Слυ гըጤо οгеβиσ	Ф чи փогαրи
Чуглαске ωшኃዖоշяη	Սուцеσэвሙ ምуπи зоκипоգ	Врεхаχያζ θсቂነу	ኣθвси уνաщዝኑ ጊтрե

Խթቯቼα елимէкθдኞ	Αшըገኪጽоከ ኛшև ቡоቦըቧ	Χоշዱн աቹапуցեз	Везвևд σո
Οሷክнեсяп ኂапручቻрс	Էኆէжէηէта խдθፔሦнт ի	Аպሌ դ	Մазωй ኡукоղ η
Шичօյ μеպ	Ռዢжωጂ аራинетр ху	Ыգи ахαሱоյ фаጩог	Щ аኒе
Οሾላցозващ и	Ձуτуцоτօψу θցቬμ	ጴያ υ	ጤ ըжիсибሑ
Θф шаχուке	Стሽρυрудр բօሩиноλ	Ерещኃփо βо ձιζоβαρች	Оፈիпуζиլи υֆи
Ուзխзи е даጆէсвοмաኞ	Дукл ւа в	Υклиዱырепр х ጨու	Εφи ևλեվጿሓ очужωኗեթ